Þegar ég var að alast upp í Kópavoginum hér í denn, minnist ég þess ekki að hafa fengið grænmetisrétt í matinn eða krakkarnir í götunni hafi talað um að hafa fengið slíkan rétt. Gæti trúað að grænmetisfæði hafi verið frekar fátítt á borðum landsmanna, enda segir mér enn eldra fólk en ég er að það hafi verið erfitt að fá bæði grænmeti og ávexti. Já við þekkjum flest öll sögurnar um epli og appelsínur á jólunum og mörg okkar muna eftir stóru rauðu, safaríku jóla eplunum. Ó já mikið voru þau góð.
Margir voru með matjurtagarð og ræktuðu sitt eigið grænmeti. Mér var sagt að langamma mín og afi í móðurætt hafi verið ein af þeim sem ræktuðu mikið af grænmeti og berjum. Það fylgdi líka sögunni að þau hafi verið grænmetisætur. En ég veit ekki hvort það sér rétt. Jafnframt ræktaði móður afi minn líka töluvert. Mamma mín minnist gómsætra jarðarberja og safaríkra gulróta beint úr garðinum hans afa ásamt ýmsu öðru góðgæti.
Margt hefur breyst í mataræði okkar. Sumt mjög jákvætt en annað síður. Það jákvæða er að hægt er að velja um allskonar grænmeti, ávexti, baunir og ég veit ekki hvað og hvað. Maður minn, hver hefði haft baunir í matinn í denn? Auðvitað voru grænar baunir í dós og bakaðar baunir bornar fram sem meðlæti. En ekki sem sjálfstæður réttir að ég held.
Ég gæti trúað að það sé skemmtilegra nú en áður að matbúa. Með allt þetta fallega, góða, fjölbreytta og holla hráefni sem hægt er að nota í matargerðina. Ég nýt þess að minnsta kosti í botn að elda úr fersku og litríku hráefni.
Grænmetis og bauna pottréttur
Á mínu heimili dugir þessi skammtur fyrir fimm fullorðna.
Innihald:
- 2 msk. kókosolía.
- 2 stk. laukar.
- 3 hvítlauksrif.
- Má vera meira.
- ½ stk. púrra.
- 5 stk. gulrætur.
- Ég nota lífrænar.
- 2 stk. sellerístilkar.
- 5 dl. baunir.
- Ég nota lífrænar baunir.
- Ýmist nýrnabaunir, svartbaunir, adukiabaunir eða bara þær sem ég á til.
- Þegar ég á ekki tilbúnar soðnar baunir í frysti kaupi ég lífrænar baunir í dós.
- Ýmist nýrnabaunir, svartbaunir, adukiabaunir eða bara þær sem ég á til.
- Ég nota lífrænar baunir.
- 2 – 3 msk. paprikuduft.
- Ég nota lífrænt.
- 1 tsk. cumin.
- ½ tsk. chiliflögur.
- 3 – 4 msk. tómatpuré.
- Ég nota lífrænt.
- 1 dós maukaðir tómatar.
- Ég nota lífræna.
- Salt og pipar eftir smekk.
- 2 dl. vatn.
Ef þið eigið annað grænmeti í ísskápnum endilega skellið því í pottinn.
Aðferð:
- Skerið niður grænmetið.
- Setjið olíuna í pottinn og byrjið á að glæra laukinn við lágan hita.
- Hjá mér eru 6 stillingar, ég stilli á 2 og steiki laukinn í ca fimm mínútur.
- Bætið restinni af grænmetinu út í og haldið áfram að steikja í aðrar fimm mínútur.
- Bætið kryddinu út í og blandið vel.
- Tómatpuré bætt við og blandað vel.
- Maukuðu tómötunum og vatninu bætt saman við.
- Saltið og piprið.
- Látið malla í ca. 30 mínútur eða þar til gulræturnar eru full eldaðar.
- Bætið að síðustu baununum saman við.
Döðlu chutney
Passar vel með Indverskum réttum, lambakjöti og grænmetisréttum.
Innihald:
- 1 bolli döðlur.
- 1 stk. sítróna.
- Kreistið safann úr sítrónunni.
- 1/3 tesk. cumin duft.
- 1/4 tsk. chilli flögur.
- 5 – 7 msk. af vatninu sem döðlurnar lágu í.
Aðferð:
- Setjið döðlurnar í sjóðandi heitt vatn í 30 mínútur.
- Látið vatnið fljóta yfir.
- Takið frá 5 – 7 matskeiðar af döðluvatninu.
- Hellið restinni af vatninu af döðlunum.
- Setjið öll innihaldsefnin í blandara og blandið vel saman.
Réttinn ber ég fram sem nokkurskonar tortillur, nema ég nota grænt salat í stað tortilla brauðsins og toppa síðan allt með döðlu chutney og sýrðum rjóma.
Njótið.